Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Selen Yurdakul konu hakkında bilgiler verdi.
Mitral kapak kalbimizin sol tarafında, sol kulakçık ile sol karıncığın arasında bulunan bir kapaktır. Sağlıklı kişilerde mitral kapağın 4-6 cm2 ölçüsünde yüzey alanı bulunmaktadır. Mitral kapağın görevi sol kulakçıktan gelen kanın sol karıncığa geçişini sağlamak ve bu sayede sol karıncıktan aort ana damarına ve tüm vücudumuza gerekli kanın pompalanmasını gerçekleştirmektir.
Mitral kapak hastalığı demek mitral kapağın tam veya düzgün çalışamaması demektir. Mitral kapak bozukluğunda mitral kapak tam kapanamaz (mitral yetersizliği) veya tam açılamaz (mitral darlığı). Tam kapanamadığı durumda sol karıncıktaki kanın bir kısmı geriye doğru yani sol kulakçığa doğru kaçar ve bu durum tedavi edilmez ise akciğerde birikir ve ölümcül tablolara neden olabilir. Mitral kapağın tam açılamadığı durumda ise sol kulakçıktan kan sol karıncığa geçemez ve vücudumuza gerekli olan kan pompalanamaz.
Hangi şikayetlerde mitral kapak hastalığı düşünmeliyiz?
*Halsizlik, yorgunluk hissediyorsanız. Özellikle eskiye göre son zamanlarda daha çabuk yoruluyorsanız, yürürken sık sık dinlenme ihtiyacı duyuyorsanız, merdivenleri eskiye göre daha yavaş çıkıyorsanız
*Nabzınızın normalden hızlı veya düzensiz şeklinde attığını hissediyorsanız. Eskiden ara ara olan bu durum son zamanlarda sizi rahatsız edecek kadar sık olmaya başladıysa
*Doktorunuz sizi muayene ettikten sonra kalbinizde "üfürüm" duyduğunu ifade ediyorsa
*Nefes darlığı veya aldığınız nefesin yetmemesi şeklinde bir şikâyetiniz var ise
*Özellikle geceleri sırt üstü yatınca olan öksürük ve gece uykudan hava açlığı ile aniden uyanmalarınız oluyorsa
*Öksürükle birlikte kan geliyorsa (çok miktarda olması gerekmez, az da olsa tehlikeli olabilir)
*Geceleri her zaman sırt üstü tek veya alçak yastıkta rahat yatabiliyorken son zamanlarda yastığı arttırmak veya daha yüksekte yatma ihtiyacı duyuyorsanız, alçakta yatarken nefes darlığı veya boğuluyormuş gibi hissediyorsanız
Mitral kapak hastalığınız olabilir, mutlaka geç olmadan kardiyoloji hekimize gitmelisiniz ve EKO yaptırmalısınız.
Mitral kapak hastalığının nedenleri nelerdir?
Doğumsal olabilir: Doğuştan mitral kapağınızda yapısal bir sorun olabilir ve bu da mitral kapağın çalışmasını mutlaka bozacaktır. Toplumda sık rastlanan durumlardan biri olan mitral kapak prolapsusu (mitral kapakta çökme) dediğimiz durum, doğuştan mitral kapak yaprakçıklarının ve bağlarının gevşek yapıda olmasıdır. Bu durum mitral kapağın tam kapanamaması olan mitral kapak yetersizliğine neden olur. Mitral kapak prolapsusu (MVP) denilen bu bozukluk varsa düzenli olarak Eko yaptırmanız gereklidir.
Enfeksiyona bağlı olabilir: Kalp kapaklarının bakteriler ile enfeksiyonu ciddi kapak hasarlarına neden olur. Bu talihsiz tabloya endokardit adı verilir ve hastanede yatarak tedavi gerekir.
Kireçlenmeye bağlı olabilir: İlerleyen yaşa bağlı olarak kalp kapaklarında kireçlenmeler görülebilir. Bu kireçlenme mitral kapak yetersizliği veya darlığına neden olabilir.
Romatizmal kapak hastalığı olabilir: Ülkemizde mitral kapak hastalığının en sık nedeni romatizmal kapak hastalığıdır. Çocuk yaşlarda özellikle 5-15 yaş arasında geçirilen, A grubu beta hemolitik streptokok dediğimiz, halk arasında beta mikrobu olarak bilinen bakterinin sorumlu olduğu boğaz enfeksiyonu eğer doğru antibiyotik ile tedavi edilmez ise ilerideki yaşlarda ciddi mitral kapak hastalığına yol açar. Ne yazık ki bu durum çoğu zaman tesadüfen fark edilir, bu nedenle şikayetiniz olmasa bile en azından yılda bir kez Eko yaptırmanız çok önemlidir.
Romatizma hastalığına bağlı kapak hastalığı olabilir: Toplumumuzda "LUPUS" olarak bilinen, daha çok kadınları etkileyen romatizma hastalığınız var ise, kalp kapaklarınızın etkilenme olasılığı vardır. Bu nedenle düzenli olarak kardiyoloji hekimine gidip Eko yaptırmalısınız.
Kalp damar hastalığına bağlı olabilir: Kalp krizi geçirmişseniz (özellikle alt duvarı etkileyen kriz) mitral kapağın düzgün çalışması bozulur ve çoğu zaman ciddi mitral kapak yetersizliğine neden olur.
Mitral kapak hastalığı ameliyat edilmez ise neler olur?
Mitral kapak yetersizliği veya darlığında ,ileri boyutta olduğu zaman tek gerçek tedavi mitral kapak ameliyatıdır. Bu ameliyat, kapağın ve hastanın mevcut durumuna göre mitral kapağın tamiri veya kapağın bir biyolojik veya metal kapakla değişimi operasyonu şeklinde olabilir. Bu karar, kardiyoloji ve kalp damar cerrahı hekimlerinin beraber alacakları bir karardır.
Eğer ciddi boyuta gelmiş bir mitral kapak hastalığınız var ise ameliyat zamanı gelmiş demektir. Eko ile buna karar verilmelidir. Ameliyat aşamasına gelmiş mitral kapak bozukluğu ameliyat edilmez veya ameliyat zamanı geciktirilir ise birçok vahim tablo ile karşılaşabiliriz. Bu tabloların hepsi geri dönüşümsüzdür ve ölümcül sonuçlara yol açabilme ihtimalleri vardır.
Bu tablolar şu şekilde sayılabilir:
*Ritim bozukluğu
*Akciğer atardamarında basınç artışı (pulmoner hipertansiyon)
*Kanın pıhtılaşmasında artış ve emboliler
*Beyin damar tıkanmaları (inme, felç )
*Kalp yetersizliği